Wim Claeys

Zwartzak

In zijn muzikale monoloog “Zwartzak” snijdt Wim Claeys één van de meest heikele thema’s van de Tweede Wereldoorlog aan: dat van de collaboratie.
Hij brengt het verhaal van zijn vader die in die oorlog voor het verkeerde leger koos. En vooral de impact die dat had op het kind Wim Claeys.

"Mijn vader, Stefaan Claeys, was 21 toen hij in 1944 ter dood veroordeeld werd door een Belgische rechtbank.
De aanklacht: hoogverraad. De straf: den dood met den kogel.
Op het moment van zijn veroordeling was hij soldaat in de Waffen-SS en keek hij de dood in de ogen aan het oostfront.
Aan beide doodsdreigingen is hij ontkomen. De klauwen van het Rode Leger hebben hem niet kunnen grijpen en van de Koning der Belgen heeft hij gratie gekregen.
Ik, Wim Claeys, was 8 jaar toen ik bij het Vlaams Nationaal Jeugdverbond aansloot en mijn vorming als militante Vlaams-nationalist begon.
Op mijn 17de ontdekte ik dat ik muzikant wou worden en ben ik mijn eigen weg gegaan, weg van de paden die voor mij uitgestippeld waren.
Vanavond, enkele decennia later, wil ik u met weerzin, loutering en mildheid vertellen hoe het was om een SS’er als papa te hebben die liever en grappiger was dan alle andere papa’s samen. Hoe ik probeer te begrijpen waarom hij zijn idealen nooit naast zich heeft neergelegd en fier de vlag met het Berkenkruis droeg, tot het niet meer ging.
Welkom in mijn jeugd, welkom in mijn versie van zijn verhaal.”

Claeys trekt het publiek mee op een quasi naakte scène, met de natuurlijkheid van iemand die op café zijn vrienden “stoemelings” een verhaal vertelt.
Met authenticiteit maar ook met humor en uiteraard muziek, want hij blijft toch in de eerste plaats muzikant. Met zijn viool en trekzak en met de ondersteuning van gitarist Ward Snauwaert.
Het was niet vanzelfsprekend voor een man van linkse signatuur om hiermee naar buiten te komen, maar als theatermaker was het onvermijdelijk.
“De Standaard” noemt het dan ook “de outing van de zoon van een zwartzak. Woede op, maar ook begrip voor zijn vader….een moeilijke strijd.”
Het stuk is geen afrekening , en dat geeft de toeschouwer toch wel een goed gevoel achteraf.

Het stuk eindigt met “het strijken van alle vlaggen”. “Utopisch” volgens “De Standaard”. “Ja, naïef”, zegt Claeys zelf. “Maar mijn droom…”.

In samenwerking met